2گروه زبان وادبیات فارسی،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه سمنان
چکیده
چکیده روایتشناسی یا ساختارگرائی رویکردی نوین در مطالعه ادبیاتداستانی است که در پی یافتن قوانین حاکم بر اجزای داستان، کشف ارتباط و پیوند آنان است. ولادیمیر پراپ ساختارگرای روس با بررسی صد قصه پریان الگوهای حاکم بر آنها را استخراج کرد، پراپ نشان داد که داستانها برخلاف تنوع و تعدد ظاهری در ژرف ساخت و اعمال و عملکرد شخصیتها یکی هستند. قصهها، داستانهای کوتاه و رمان را با توجه به این الگوها بررسی کردهاند ؛ نتایج این بررسیها اهمیت کار پراپ رامشخص کرده است. تاریخ بیهقی یکی از ارزشمندترین کتابهای تاریخی و ادبی مربوط به وقایع پادشاهی غزنویان است؛ هنر نویسندگی بیهقی ؛این کتاب را از زمره کتب تاریخی ازحیث شیوه مرسوم درنگارش، متمایز کردهاست وبه آن حالت رمانگونگی داده است .تمام وقایع این کتاب ارزش هنری و ادبی یکساندارد، اماازاین میان ؛داستان حسنک وزیر درخشش بیشتری یافته است که میتواندبه علت نقل منسجم این واقعه دریک روایت ویا علاقه نویسنده که ازساختارآن قابل درک است ،باشد.مانیزاین داستان راانتخاب نموده ایم تاقابلیت و کارآیی الگوهای ساختارگرائی پراپ را در متن تاریخی بسنجیم.باشیوه توصیفی ،تحلیلی ،اثباتی ،ضمن بررسی وتحلیل پیوندهای ساختاری داستان نتیجه گرفته شدکه الگوهای ولادیمیرپراپ برروی کتب تاریخی قابل بررسی واثبات میباشد.